Φυσικά Ε΄Δημοτικού
"Ερευνώ και Ανακαλύπτω"
"Πεπτικό Σύστημα"
 Χωρίς τροφή δεν αντέχει κανείς μας πολύ καιρό. Για όλες τις λειτουργίες του οργανισμού μας και τη σωστή ανάπτυξή του χρειαζόμαστε ενέργεια και πρώτες ύλες, τις οποίες παίρνουμε από τις τροφές.
​ Το ταξίδι της τροφής αρχίζει από το στόμα μας, όταν τρώμε. Στη συνέχεια κάθε μπουκιά, περνώντας μέσα από διάφορα όργανα του σώματός μας, ακολουθεί μια διαδρομή που διαρκεί περίπου 30 ώρες. Το σύνολο αυτών των οργάνων, μαζί με κάποια άλλα που είναι χρήσιμα για την πέψη των τροφών, το ονομάζουμε πεπτικό σύστημα.

Ισορροπημένη διατροφή
  Τα βασικά συστατικά των τροφίμων είναι οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες, τα λίπη, τα άλατα, τα ιχνοστοιχεία, οι βιταμίνες και οι φυτικές ίνες.
Η πυραμίδα της διατροφής
Πηγή: www.nutritionactivityprogram.gr
Η πυραμίδα των δραστηριοτήτων
Πηγή: eyzin.minedu.gov.gr
Συμπέρασμα:
Πρέπει να καταναλώνουμε περισσότερες τροφές από τη βάση της πυραμίδας και λιγότερες από την κορυφή της. Επίσης, πρέπει να κάνουμε περισσότερες δραστηριότητες από τη βάση της πυραμίδας δραστηριοτήτων.

Τροφές και ενέργεια
 Δοκίμασε να ασχοληθείς με το αγαπημένο σου άθλημα έχοντας μείνει χωρίς τροφή για πολλές ώρες. Είναι σίγουρο ότι θα εγκαταλείψεις σύντομα την προσπάθεια, νιώθοντας να σου λείπει ενέργεια! Την ενέργεια λοιπόν, που είναι απαραίτητη για τις δραστηριότητές μας, την παίρνουμε από τις τροφές.
Πηγή: Bruno Nascimento
 Διαφορετικές τροφές μάς δίνουν διαφορετική ποσότητα ενέργειας. Στις συσκευασίες των περισσότερων τροφίμων μπορούμε να βρούμε πληροφορίες για την ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά που περιέχει μία συγκεκριμένη ποσότητα κάθε τροφής.
​ Μονάδα μέτρησης της ενέργειας είναι το kiloJoule (kJ), ενώ παλαιότερα χρησιμοποιούσαν ως μονάδα μέτρησης τη χιλιοθερμίδα (kcal). Αυτός είναι ο λόγος που σε πολλές συσκευασίες τροφίμων αναγράφονται και οι δύο.
Πηγή: WeLoveSupermarket.gr
 Αν η ενέργεια που παίρνουμε με το φαγητό μας είναι περισσότερη από αυτή που μας χρειάζεται για τις καθημερινές μας δραστηριότητες, τότε ο οργανισμός μας αποθηκεύει την παραπανίσια ενέργεια δημιουργώντας λίπος, οπότε παχαίνουμε!
 Όταν λέμε ότι κάνουμε δίαιτα, φροντίζουμε να παίρνουμε από τις τροφές που τρώμε λιγότερη ενέργεια από αυτή που χρειαζόμαστε. Τότε νιώθουμε το ότι πεινάμε και ο οργανισμός μας παίρνει την ενέργεια που χρειάζεται από την «αποθήκη» που έχει δημιουργήσει, το λίπος, οπότε αδυνατίζουμε.
 Προσοχή! Οι εξαντλητικές δίαιτες είναι επικίνδυνες για την υγεία μας. Η σωστή διατροφή είναι αυτή που εξασφαλίζει ότι παίρνουμε κάθε μέρα όση ενέργεια χρειαζόμαστε!
Η πυραμίδα της διατροφής
Ας πειραματιστούμε!
Πηγή: www.nutritionactivityprogram.gr
Πηγή: Πανεπιστήμιο Κολοράντο
Συμπέρασμα:
Όποιος κινείται λίγο χρειάζεται λιγότερη ενέργεια, γι’ αυτό πρέπει να τρώει λίγο και να προτιμά τροφές που περιέχουν λίγη ενέργεια, όπως είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα ψάρια κτλ.

Τα δόντια μας, η αρχή του ταξιδιού της τροφής
  Τα δόντια είναι τα όργανα του πεπτικού συστήματος με τα οποία κόβουμε και μασάμε τις τροφές. Τα δόντια βρίσκονται στην πάνω και στην κάτω σιαγόνα της στοματικής κοιλότητας. Η οδοντοστοιχία μας αποτελείται από κοπτήρες, κυνόδοντες, προγόμφιους και γομφίους. Στον άνθρωπο αναπτύσσονται δύο γενιές δοντιών. Τα πρώτα δόντια που έχει ένα παιδί ονομάζονται νεογιλά. Περίπου στην ηλικία των έξι χρόνων τα νεογιλά δόντια αρχίζουν να πέφτουν και στη θέση τους βγαίνουν τα μόνιμα δόντια.
Πηγή: Ψηφιακή τάξη
  Τα δόντια μας είναι από τα πιο ανθεκτικά και σκληρά μέρη του σώματός μας. Η σωστή φροντίδα των δοντιών ξεκινά από τη διατροφή μας. Καλό είναι να καταναλώνουμε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα και να αποφεύγουμε τα πολλά γλυκά. Αν φάμε κάποιο γλυκό, είναι σημαντικό μετά να βουρτσίσουμε τα δόντια μας.
 
  Όσο ανθεκτικά κι αν είναι τα δόντια μας, υπάρχει κίνδυνος να σπάσουν. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει ο οδοντίατρος να συμπληρώσει με συνθετικό υλικό το μέρος του δοντιού που έσπασε, καθώς τα μόνιμα δόντια δεν αναπτύσσονται πλέον. Για να αποφεύγουμε τέτοιες δυσάρεστες καταστάσεις, δε σπάμε με τα δόντια μας σκληρά υλικά και επισκεπτόμαστε προληπτικά τον οδοντίατρο. 
Συμπέρασμα:
Με τα δόντια σχίζουμε, κόβουμε και μασάμε τις τροφές. Ανάλογα με το σχήμα και τη λειτουργία ονομάζουμε τα δόντια κοπτήρες, κυνόδοντες, προγόμφιους και γομφίους.

Το ταξίδι της τροφής συνεχίζεται
 Με την προσδοκία της τροφής, την εικόνα, την οσμή και τη γεύση της αρχίζει η προετοιμασία του πεπτικού συστήματος για το ταξίδι της τροφής. Κάθε μπουκιά που μασάμε ακολουθεί μια διαδρομή που κρατάει περίπου 30 ώρες, καθώς περνάει από μια σειρά οργάνων, που αν και έχουν διαφορετικό λόγο ύπαρξης και λειτουργίας, όλα μαζί αποτελούν το πεπτικό σύστημα του ανθρώπου.
Πηγή: Στην τάξη
 Το όργανο με το οποίο αισθανόμαστε τη γεύση είναι η γλώσσα. Πάνω στη γλώσσα υπάρχουν μικρά εξογκώματα, οι "θηλές", που περιέχουν τους γευστικούς κάλυκες. Αυτά τα μικρά οργανίδια ανιχνεύουν τη γεύση και στέλνουν το αντίστοιχο ερέθισμα στον εγκέφαλο. Περίπου 10.000 γευστικοί κάλυκες που βρίσκονται στη γλώσσα μάς βοηθούν να αναγνωρίζουμε τις τέσσερις βασικές γεύσεις: γλυκό, πικρό, ξινό και αλμυρό. 
Συμπέρασμα:
 Το σάλιο βοηθά στη διάσπαση του αμύλου των τροφών. Η χολή διασπά τα λίπη των τροφών.

Επανάληψη ενότητας
Υλικό για την ενότητα "Το πεπτικό σύστημα" μπορείτε να βρείτε και στις ιστοσελίδες:
"Ψηφιακή Τάξη" του συναδέλφου Γιάννη Σουδία,
"e-class" του συναδέλφου Γρηγόρη Ζερβού,
"Δημοδιδάσκαλος" του συναδέλφου Άγγελου Χαραλάμπους