To καινοτόμο πρόγραμμα τοπικής ιστορίας "Το κάστρο της πόλης μας" είχε διάρκεια πέντε περίπου μηνών (Ιανουάριος - Μάιος), συμμετείχαν 16 μαθητές από το 2ο τμήμα της Ε΄ Δημοτικού του 6ου Δημ. Σχ. Λιβαδειάς και υλοποιήθηκε κατά το σχολικό έτος 2018-2019.
Αφορμή για το πρόγραμμα στάθηκε το ενδιαφέρον των παιδιών για την τοπική ιστορία και ιδιαίτερα για το κάστρο της πόλης μας.
Ενδεικτικοί στόχοι του προγράμματος ήταν τα παιδιά να γνωρίσουν την ιστορία του κάστρου, να εντοπίσουν τους κτήτορές του, τον λόγο ύπαρξής του, τα υλικά κατασκευής, να διαπιστώσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, να αποκτήσουν κουλτούρα ενεργού πολίτη, να καλλιεργήσουν κλίμα ομαδικότητας και συνεργασίας και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους.
Για την υλοποίησή του συνεργάστηκα με ακόμα δύο συναδέλφους, την κα Καραλή Αθηνά (ΠΕ 86) και την κα Σφήνα Πόπη (ΠΕ 70), ενώ συμμετείχαμε και στο εθνικό θεματικό δίκτυο "Κάστρο, ο τόπος το ορίζει και ο άνθρωπος το χτίζει" που συντόνιζε το ΚΠΕ Μολάων.
Αφορμή για το πρόγραμμα στάθηκε το ενδιαφέρον των παιδιών για την τοπική ιστορία και ιδιαίτερα για το κάστρο της πόλης μας.
Ενδεικτικοί στόχοι του προγράμματος ήταν τα παιδιά να γνωρίσουν την ιστορία του κάστρου, να εντοπίσουν τους κτήτορές του, τον λόγο ύπαρξής του, τα υλικά κατασκευής, να διαπιστώσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, να αποκτήσουν κουλτούρα ενεργού πολίτη, να καλλιεργήσουν κλίμα ομαδικότητας και συνεργασίας και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους.
Για την υλοποίησή του συνεργάστηκα με ακόμα δύο συναδέλφους, την κα Καραλή Αθηνά (ΠΕ 86) και την κα Σφήνα Πόπη (ΠΕ 70), ενώ συμμετείχαμε και στο εθνικό θεματικό δίκτυο "Κάστρο, ο τόπος το ορίζει και ο άνθρωπος το χτίζει" που συντόνιζε το ΚΠΕ Μολάων.
To πρόγραμμά ξεκίνησε με μια μεγάλη ιστορική αναδρομή σε πρόσωπα ή γεγονότα που επηρέασαν είτε άμεσα είτε έμμεσα την ιστορία της Βοιωτίας. Αναφερθήκαμε στα Ιεροσόλυμα και την κατάκτησή τους από τους Άραβες και τους Τούρκους, στις σταυροφορίες, στα Λατινικά κράτη που δημιουργήθηκαν μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 και ιδιαίτερα στο Δουκάτο των Αθηνών, στην Καταλανική Εταιρεία, στον οίκο των Ατσαγιόλι, στην κατάκτηση της Βοιωτίας από τους Οθωμανούς και στην απελευθέρωση της Λιβαδειάς κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
|
|
Tα παιδιά επεξεργάστηκαν πηγές, είδαν εικόνες, συμπλήρωσαν τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας και συζήτησαν στην ολομέλεια της τάξης για τα όσα έμαθαν. Στη συνέχεια έγραψαν επιστολές ή διαλόγους προσποιούμενα ότι ήταν κάποια από τα ιστορικά πρόσωπα που γνώρισαν, ενώ στο τέλος αποφάσισαν για το όνομα της ομάδας τους και ζωγράφισαν τα οικόσημά τους.
Μετά την ιστορική αναδρομή στα γεγονότα που επηρέασαν την περιοχή μας, σειρά είχε μια αναδρομή στην ιστορία των οχυρώσεων από την παλαιολιθική εποχή μέχρι και τον 19ο αιώνα. Στην ίδια ενότητα ασχοληθήκαμε με την εποχή του Μεσαίωνα, την κοινωνία που υπήρχε τότε και το πολιτικό σύστημα που κυριαρχούσε, τη Φεουδαρχία. |
|
Tα παιδιά επεξεργάστηκαν πηγές, είδαν εικόνες, συμπλήρωσαν τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας και συζήτησαν στην ολομέλεια της τάξης για τα όσα έμαθαν. Στη συνέχεια ζωγράφισαν το κάστρο των ονείρων τους. |
Αφού ενημερωθήκαμε για την ιστορία των οχυρώσεων, ασχοληθήκαμε με τη ζωή στα κάστρα κατά τον Μεσαίωνα.
Μάθαμε για τον τρόπο και τους λόγους που επέβαλλαν την κατασκευή τους, εντοπίσαμε τους χώρους ενός κάστρου, γνωρίσαμε τον τρόπο που γινόταν μια πολιορκία, αλλά και για το πώς αμύνονταν οι πολιορκημένοι. Επίσης ασχοληθήκαμε με τα όπλα που υπήρχαν, τα οικόσημα και για τη ζωή του άρχοντα, της αρχόντισσας και εντοπίσαμε τις διαφορές που είχε με αυτή του απλού λαού.
|
|
Tα παιδιά αυτή τη φορά επεξεργάστηκαν πηγές και εικόνες από βιβλία, συμπλήρωσαν τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας και συζήτησαν στην ολομέλεια της τάξης για τα όσα έμαθαν.
Στη συνέχεια περιέγραψαν μια ημέρα από τη ζωή τους, σαν να κρατούσαν ημερολόγιο, υποδυόμενοι διαφορετικά άτομα (άρχοντας, ιερέας, υπηρέτης, στρατιώτης κ.ά.). Τα κείμενα συγκεντρώθηκαν, πληκτρολογήθηκαν στον υπολογιστή και ενώθηκαν σε ένα βιβλίο με τίτλο "Τετάρτη, 7 Φεβρουαρίου 1356, Μια μέρα από τη ζωή μου".
|
Αφού γνωρίσαμε τη ζωή στα κάστρα, έφτασε η ώρα να ασχοληθούμε τα κάστρα της Ελλάδας. Ξεφυλλίσαμε διάφορα βιβλία και με τη βοήθεια των πηγών εντοπίσαμε τον τύπο και την τοποθεσία κατασκευής των οχυρωματικών έργων που αναφέρονταν στα φύλλα εργασίας.
Όταν ολοκληρώθηκαν τα φύλλα εργασίας, συζητήσαμε στην ολομέλεια της τάξης για τα είδη των οχυρώσεων που υπάρχουν στην Ελλάδα και ζωγραφίσαμε τους αντίστοιχους τύπους. Έπειτα εξερευνήσαμε την ιστοσελίδα "Καστρολόγος" και εντυπωσιαστήκαμε από το πλήθος των κάστρων που υπάρχουν στην πατρίδα μας, αλλά και από τις πληροφορίες που είναι συγκεντρωμένες σε αυτήν!
Καθώς το πρόγραμμα προχωρούσε, δημιουργήσαμε στην τάξη μια ιστορική γραμμή, ώστε να προσανατολιζόμαστε στον χρόνο. Επειδή τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όσα μάθαιναν, σκέφτηκα να δημιουργήσω και μια ψηφιακή ιστορική γραμμή, για να βλέπουν από το σπίτι τους όσα συζητούσαμε στο σχολείο.
Όταν ανοίξετε τον σύνδεσμο, επιλέξτε την ένδειξη "List"
αντί της υπάρχουσας "Timeline" για καλύτερη θέαση. |
- Βικιπαίδεια
- "Ιστορία, στα βυζαντινά χρόνια", Βιβλίο Μαθητή, ΙΤΥΕ Διόφαντος, Αθήνα, 2017
- Καστρολόγος
- "Χριστιανική Βοιωτία Α΄", Εκδ. Κέντρο Αρχαιολογικών, Ιστορικών και Θεολογικών Μελετών, Λιβαδειά, 2005